Rakı kültüründe "gıda" neye denir?
Bir insanın hiç rahatsızlık duymadan içebileceği rakı miktarına, rakı meclislerinin büyük üstadı Ahmet Rasim’in verdiği ad. Üstat aşırı içmenin zararlarını anlattıktan sonra “içenlerin akıllıları gıda denilen miktardan ziyadesini içmezler” der. Gıda ona göre yirmi beş dirhemlik bir karafaki rakıdır. Bugün kullandığımız ölçülere göre aşağı yukarı 35 cl.’lik rakının yarısına eşdeğerdir.
Ahmet Rasim’e göre içki içmede üç aşama vardır: neşelenme, çakırkeyif olma, keyif olma. Keyif olma aşamasını geçmemek gerekir, çünkü bundan sonraki aşama, kendi gelen denilen sızıp kalma ya da cıvıma aşamasıdır. Yazarımız bu kriterleri iyi rakılar için söylediğini özellikle belirtir. Adi ispirtodan çekilmiş çalkama diye adlandırdığı kötü rakıların içilmemesini özellikle vurgular ve bu adi rakılardan gıda olamayacağını söyler. Yeni başlayanlara gradosu, yani alkol derecesi düşük rakıyla başlamalarını önerir. Ahmet Rasim’e göre rakıya katılacak su miktarı da önemlidir. Çeşitli gradolardaki rakılara ne miktar su konulacağını belirttikten sonra rakının nasıl içilmesi gerektiğini anlatır. İyi içiciler kendileri için saptadıkları gıdayı aldıktan sonra içkiden el çekmelidir. Keyif aşamasındayken içkiyi bırakmak kadar akıllı hiçbir önlem yoktur. Ufacık bir son kadeh bile dengeyi bozar. Üstat, dopdolu bir kadehi nasıl bir damla taşırırsa, bu ilave son kadeh de çoğunlukla keyfi yerine gelmiş olan içiciyi öyle taşırır der ve meyhanecilerin gitmek üzere olan müşterilerine bu da tezgâhtan diyerek yaptığı yolluk ikramı eleştirir. Onun ilkesi açıktır:
“Rakı içmenin bir mantığı olması gerekir, bu mantık gereğince içki masasına keyif almak için oturulur, keyif gıdayı alınca oluşur ve bu aşamada ya masadan kalkılır ya da masada kalınacaksa kadehten el çekilir.”
Ahmet Rasim gıdasını raconuyla alanların hiçbir zaman istenmeyen durumlara düşmeyeceğini, örneğin şunu asla demeyeceğini söyler: “Düşünüyorum, düşünüyorum bir türlü bir neden bulamıyorum. Gece yarısında benim bahçedeki tavuk kümesinde ne işim vardı?” Ahmet Rasim üstadın gıda konusunda son dikkati çektiği husus süredir. Ona göre bir kadeh rakıyı yudum yudum, bir saatte içmek gerekir.
Ahmet Rasim Resimli Ay, Mayıs 1927, Sayı :3
