Anasonu rakı kadar baskın olan 5 farklı Akdeniz ülkesinin içkileri

Blog
Anason İşleri .

Tarımsal kökenli etil alkole, anason, yıldız anason veya rezene esansı eklenen her tür distile içki anason aromalı olarak adlandırılır. Her Akdeniz ülkesinin kendine özgü bir yöntemle hazırladığı ve değişik isimler verdiği bu içkilerin ortak özelliği, üretiminde farklı bitkiler kullanılmış olsa dahi, tadında anason aromasının baskın olmasıdır. Rakı’nın da genellikle dahil edildiği bu içki grubunda, aromalandırma işlemi değişik yöntemlerle yapılır. Rakı kadar ismi duyulmuş Akdeniz ülkesine ait 5 farklı içkinin hikayesini sizler için derledik.

Sambuca (İtalya)

Tarımsal kökenli etil alkolün yıldız anason yanında birçok değişik bitkisel girdi ile aromalandırılması suretiyle üretilen ve genellikle %40 alkol derecesi civarında şişelenen, yüksek miktarda şeker içeren, renksiz ve koyu renkli çeşitleri olan İtalya’nın ünlü anason likörü. İçine birkaç kavrulmuş kahve çekirdeği atılmış shot bardağında ikram edilen sambuca, İtalya’da Christmas ve evlilik kutlamalarının başlangıç, önemli yemek davetlerinin kapanış seremonisinin en tipik detayıdır. Sambuca’nın içinde kahve çekirdeği ile ikram edilmesi geleneği, tarım ekonomisinin hâkim olduğu dönemlere dayanmakta ve o yıllarda oldukça değerli bir ticari meta olan kahvenin artan çekirdek sayısı ile, ikram edilen kişiye gösterilen itibarın simgelendiği kabul edilmektedir. Günümüzde bu gelenek, “Sambuca con la mosca-sinekli sambuca-” adı altında sürdürülmekte ve içine “sağlık, mutluluk, bolluk versin!” anlamında 3 kavrulmuş kahve çekirdeği atılmaktadır. Sambucanın Kuzey Amerika’da en fazla tanınan anason aromalı içki olmasını ise, Amerika Birleşik Devletleri’nin kuruluşundaki erken İtalyan yerleşimcilere bağlamak mümkündür.

 

Arak (Lübnan)

Arapçada ter anlamına gelen, distilasyon işlemindeki ürün akışını terlemeye ve imbikten ağır ağır akan ürünün ter damlasına benzetilmesinden dolayı, dilsel, yöresel ve kültürel farklılıklar gösterse de, tarih boyunca Doğu Hindistan’dan Ortadoğu ve Kuzey Afrika’ya, Orta Asya’dan Doğu Avrupa’ya uzanan geniş coğrafyada imbik yardımıyla üretilen çeşitli distile alkollü içkilere verilen ad. Tarımsal kökenli etil alkolün üzüm, hurma veya şeker kamışı gibi bitkiler ile aromatize edilmesi suretiyle üretilen anason aromalı distile alkollü içki. Ortadoğu’da, Akdeniz’e kıyısı olan birçok ülkede tüketilmesiyle beraber özellikle üretim merkezi eski dönemlerden beri Lübnan olmuştur. Arak sözcüğünün rakı sözcüğünün kökeni olduğuna dair güçlü bir uzlaşma vardır. Eskiden Osmanlı coğrafyası içinde yer alan Irak’ın Kerkük şehrinde üzüm suması ve anason aromasıyla üretilen distile alkollü içkiye rakı yerine arak denmesi kavramlar arasındaki akrabalığı göstermektedir. Ayrıca Arapçada terleten anlamına gelen araki sözcüğünün, alkol derecesi düşük olan bira, şarap gibi fermente alkollü içkiler ile kıyaslandığında oldukça sert olan arak içkisine içeni terleten anlamı kazandığı da not düşülmelidir. Bunun araki-raki-rakı şeklinde bir dönüşüme uğradığı düşünülebilir. Orta Asya’da yaşayan Eski Türkler’in içkisi kımızın damıtılmasından elde edilen araga günümüzde de yaygınlıkla tüketilir. Araga ve arika sözcüklerinin arak ile yakınlığı dikkat çekicidir. Bazı araştırmacılar bu benzerliği uygarlıklar arasındaki kültürel alışverişin çok eski zamanlara dayanan bir kanıtı olarak gösterir. Öte yandan, Hindistan’da genel olarak likörler, özel olarak pirinç brendisi için kullanılan arack veya rack adları vardır.

 

Absent  (Fransa)

Tarımsal kökenli etil alkolün pelin otu (Artemisia absinthium), anason, yıldız anason, rezene, melek otu gibi bitkiler ile aromatize edilmesi suretiyle üretilen anason aromalı distile alkollü içki. 1790’larda İsviçre’de yaşayan bir Fransız tarafından bulunmuş; ardından önce Fransa olmak üzere, pek çok ülkede yaygınlaşmıştır. Özellikle 19. ve 20. yüzyıl Paris’inin sanatçı çevresinde yaşanan bohem kültürün önemli bir öğesi haline gelmiştir. Kendine özgü ünlü sarımsı yeşil renginin, 1860’larda öğleden sonra saat beş için l’heure verte (yeşil saati) denmesine neden olduğu söylenir. Edgar Degas, Toulouse Lautrec, Vincent Van Gogh, Émile Zola, Oscar Wilde gibi sanatçıların bazen eserlerinde, çoğunlukla da anılarında yer almıştır. Önceleri %70-%80 alkol derecesinde şişelendiği, sonra %45 alkol derecesine kadar çeşitlerinin çıktığı bilinmektedir. İçenlerde halüsinasyonlara neden olduğu gerekçesi ile, 1908-1915 yılları arasında üretildiği pek çok ülkede peş peşe yasaklanmıştır. Bazı içki tarihçileri, absentin yasaklanmasını, sefaletin ve suç oranının arttığı, sanayileşme ve şehirleşme sürecinin filizlendiği bu tarihsel dönemin sosyoekonomik dinamiklerine bağlamaktadır. 90 yılı aşan yasaklama, içeriğindeki bazı madde kısıtlamalarıyla sona ermiş ve absent 1990’ların sonunda tekrar piyasaya dönmüştür. Geleneksel içimi, bir ölçek absente üç veya beş ölçek su ilavesi iledir ve içim seremonisi çok özeldir: Önce bardağın üzerine özel dizayn edilmiş delikli kaşığı yerleştirilir. Kaşığın üzerine bir küp şeker konur. Soğuk su şekerin üzerinden yavaşça dökülür. Böylece hem şekerin eriyerek içkiye dağılması sağlanır, hem de içkinin sarı yeşil renginde gelişen beyaz bulutlanma keyifle izlenir. Su ile karıştırılarak içildiği gibi, çok az miktarlar halinde kokteyl reçetelerinde de rastlanabilen bir içkidir.

 

 Uzo (Yunanistan)

Tarımsal kökenli etil alkolün başta Chios adasına özgü sakız (Pistacia lentiscus Chia veya Latifolia) olmak üzere anason, yıldız anason, rezene gibi değişik bitkisel girdiler ile aromatize edilmesi suretiyle hazırlanan, az şekerli, renksiz, genellikle % 40 alkol derecesi civarında şişelenen Yunanistan’ın ünlü anason aromalı distile alkollü içkisi. Sadece Yunanistan ve Kıbrıs’ta üretilebileceği ve üretiminde kullanılan alkolün en az % 20’sinin, aromatik tohumlar ve diğer bitkisel girdilerin ilavesiyle doğrudan imbikten çekilmiş aromatize etil alkol olması gerektiği konuları, AB mevzuatı ile hükme bağlanmıştır. Genellikle bir ölçek uzoya dört ölçek soğuk su ilavesiyle içilir. Uzonun Yunanistan’daki geleneksel kullanımı, ülkemizdeki rakı geleneğine benzeyen meze eşliğindeki sohbet sofralarıdır. Yeri gelmişken, ülkemizde sıkça gündeme gelen rakı ile uzo karşılaştırması için, mevzuat bilgilerinden yararlanarak şunları söylemek mümkündür: Uzo üretiminde tarımsal kökenli etil alkol, rakı üretiminde tamamen veya en az % 65 oranında üzüm distilatı kullanılır. Uzo üretiminde aromalandırmanın en az % 20’sinin imbik distilasyonuyla yapılması gerekirken, rakı üretiminde aromalandırma işleminin %100’ü imbik distilasyonu ile yapılır. Uzonun aroması sakız ve anason içeren bitki karışımından, rakının aroması ise sadece üzüm ve anasondan gelir.

 

Chinchón (İspanya)

Chinchón, Madrid bölgesinde bulunan, aynı adı taşıyan bir şehirden gelen anason bazlı bir likördür. Bu likörü üretmek için, yeşil anason tohumları (Pimpinella anisum) seçilir ve bunlar, tarımsal kökenli ve orta alkollü bir alkol çözeltisine eklenir. Tatlılığına bağlı olarak, Chinchón'un üç farklı çeşidi vardır: özel kuru, kuru ve tatlı. Tatlı Chinchón’un her litresinde yaklaşık 200 gram şeker vardır ve 35 ila 40 derece arasında bir dereceye sahiptir, kuru Chinchón 40 ila 50 derece, özel kuru ise 50 ila 55 derece arasındadır. Kuru versiyonlar çoğunlukla bir içecek olarak tüketilirken, tatlı Chinchón genellikle tatlılara dahil edilir. Birçok anason bazlı içki gibi suyla karıştırılarak içilmektedir. Çay veya kahve ile de servis edilmektedir. 

Yararlanılan kaynak: Rakı Ansiklopedisi

Paylaş: