Keyifli Bir Deniz Seyri İçin Öneriler
Yaz geldi gönlümüz güneylere inmeye başladı. Ama denize hazırlıksız ve donanımsız çıkmak çok keyifli olabilecek bir süreci kötü bir kabusa çevirebilir. Bu yazımızda usta denizci Bodrumlu Hüseyin Alan kardeşimizle oturduk, denizde keyif yapmak isteyenler için hayatı kolaylaştıracak birkaç öneriyi kaleme aldık. Varsayımımız, bu önerilerden her türlü donanımı ve tüm işleri yürüten kalabalık tayfası olan ultra lüks teknelerle yolculuk yapanların değil; daha mütevazı teknelerle seyir yapan, amatör denizcilerin yararlanacak olması.
Öncelikle teknede yaz aylarının sıcağıyla baş etmenin yollarından başlayalım.
İster yol yaparken ister demir atılmışken gün boyunca teknede gölgelik alanlarda bulunmanızda fayda var. Aksi halde hiç fark etmeden fena haşlanırsınız. Kısıtlı gölgelik alanı olan tekneler için en iyi çözüm yayınızda getireceğiniz peştamallar olacaktır. Yol yapılıyorsa rotaya, demirdeyken rüzgara göre dönen teknede 4-5 milimlik bir ip ve mandallar ile peştamallardan istediğiniz şekilde yeni gölgelikler üretebilirsiniz. Yine aynı güneşten korunmak için her daim hava alan bir şapkanız ve güneş gözlüğünüz de yanınızda olmalı.
Sıcak, yiyecek-içecek konusunda da sorun yaşatabiliyor. Bunları korumak için çoğu teknede buzdolabı bulunuyor; ancak bu aletler genelde hem hacim olarak küçük hem de tekneden çok enerji çekiyorlar. Teknelerdeki buzdolapları akülerle çalışıyorsa, ister istemez yolda kalma riskini arttırıyor. Jeneratörle çalışırlarsa teknede rahatsız edici bir gürültü oluyor. Güneş enerjisi ile çalışıyorlarsa da genelde istenen seviyede soğutma sağlamıyorlar. Onun için tekneniz son model lüks bir yelkenli ya da motoryat değilse yanınıza mutlaka büyük bir buzluk termos (buz kutusu) alın ve onun içine önceden dondurulmuş ve paketi açılmamış iki üç koli yarım litrelik pet su alın. Koli halinde beraber donuk bir şekilde duran bu sular garanti 3 gün termosu buz gibi tutacaktır. Buz, pet şişelerin içinde eridiği için buz kutusunda herhangi bir su birikimi olmaz ve üstüne altına tüm gıdalar rahatlıkla konulabilir. Ayrıca bu sistem “Teknede bir şeyler içelim" dediğinizde de size her daim garanti soğuk su ve buz sağlayacaktır.
Tabii burada unutulmaması gereken başka bir püf noktası daha var: Tekneyle yolculuğa çıkmadan önce yapacağınız alışverişi mutlaka son dakika ve olabilecek en soğuk durumdaki ürünlerden yapın. Böylece tekneye en soğuk halinde gelen yiyecek içeceklerin soğukluk ömrünü daha az enerji harcayarak uzatmış olursunuz.
GECELER NASIL GEÇER?
Bir de yaz gecelerinde sıcakla mücadele olayı var. Bu aslında temel olarak nerede ve nasıl demirlediğinize bağlıdır. Eğer imkanınınız varsa tekneyi alargada demirlemek en iyi yöntem. Böylece tekne rüzgara göre döner ve rüzgarı hep kafadan alır. Bu da hatch’lerden (teknenin kamara tavanında bulunan yukarıya doğru 45 derece ile açılan pencere) içeri doğal rüzgar akımının girmesini yani doğal klimatizasyonu sağlar. Ama bu yöntem genelde 10 metreden küçük ve hafif tekneler için uygudur ve bu durumda bile hem attığınız demirden hem de gece boyunca hava durumundan emin olmanız gerekir. Bununla beraber hangi tip teknede olursa olsun dışarıda yatmak da hem keyifli hem de serin olur. Yattığınız yerin sabah da gölge olduğundan emin olun. Dışarıda yatmanın dezavantajı gece sivrisinek, sabah güneş doğumluyla beraber arılar olabilir. Sivrisinek uygun sprey, giysi ve örtü ile rahatlıkla bertaraf edilebilir. Akşamdan sağda solda yiyecek bırakmazsanız sabah arıların tekneye üşüşmesini engelleyebilirsiniz.
SUYUNUZU DİKKATLİ KULLANIN
Teknede su en değerli varlık. Yokluğu sefalet anlamına gelir. Bunun için en dikkatli kullanılması gereken şey sudur. Bunun için de bazı önlemler alabilirisiniz. Örneğin duş alınacak ise bu denizden çıkar çıkmaz yapılırsa daha az su sarfiyatı yaparsınız. Ya da yemek bulaşığı yıkanacak ise bulaşıklar öncelikle deniz suyundan geçirilebilir. Deniz suyundan geçen bulaşıkların daha sonra az miktarda tatlı su ile asıl yıkamasını yapabilirsiniz. Eser miktardaki yemek artıklarının ve yağın denize bir zararı olmaz. Kullandığınız deterjanın klor, paraben, formaldehit ve fosfat gibi kimyasallar içermediğinden emin olun. Piyasada doğada çözünebilir deniz dostu bulaşık deterjanları bulmak kolaylıkla mümkün.
Deniz suyunu yemek yapımında da kullanabilirsiniz. Örneğin makarnayı deniz suyunda haşlayabilirsiniz. Doğal olarak tuzlu olan deniz suyu makarnaya lezzet katacaktır. Deniz suyu hijyenik mi diye dertlenmeyin zira bu su kaynama noktasını geçtiği için herhangi bir bakteri, plankton da yaşamaz. Ancak yine de kullandığınız deniz suyun petro-kimyasallar tarafından kirlenmemiş olduğundan emin olun; gidip de onlarca teknenin demirlediği limanlarda bunu yapmayın.
OLMAZSA OLMAZ LİSTESİ
Bir de denizde yolculuğa çıkarken mutlaka yanınızda olması gerekenler listesi var. Çok işlevli keskin bir bıçak, güçlü bir el projektörü, tıkanmış tuvaletleri açmak için tel, süresi geçmemiş bir yangın tüpü ve battaniyesi ve donanımlı bir alet kutusu mutlaka bulundurulmalı. Tabii bir de ilk yardım çantası şart. İlk yardım çantasında klasik sargı bezi, batikon vs. yanında mutlaka deniz tutmaları için bir ilaç, ağrı kesici, anti-histaminik, sokmalara karşı amonyak, yanık ve yara kremleri de bulunmalı. Yolculuğa çıkmadan cep telefonlarınıza hava durumu (örneğin Windguru) ve harita (örneğin Navionics) uygulamalarını indirdiğinizden de emin olun. Harita uygulamanız yoksa Sadun Boro üstadın Vira Demir gibi kitaplarını temin etmeye çalışın.
Aslına bakarsanız denize çıkarken yanınıza alacağınız her malzemenin mutlaka birden fazla işlevi olacak şekilde düşünmek gerekir. Misal yukarıda anlattığımız peştamal hem gölgelik hem de kurulanma için kullanılır. Buz kutusu hem soğutma için hem de tabure olarak kullanılır. Donmuş pet şişeler hem soğutucu hem de içecek olarak kullanır. Cep telefonu hem iletişim hem de navigasyon aracı olarak kullanılır gibi gibi. Minimum malzeme ile maksimum işlevi karşılamak denizde maharettir, kafayı hep buradan kurmak gerekir.
DENİZE KİMLERLE ÇIKACAKSINIZ?
Bu kural denizde beraber yolculuk yapacak insanlar için de geçerlidir. Yolculuk yapacaklar sadece keyif yapacak bireyler olarak değil, tekne işlerini paylaşan denizciler gibi de hareket etmelidirler. Yani tek işlev keyif değil aynı zamanda o keyif ortamını sağlayacak işleri de yapmak olmalıdır. Herkes kendi kapasitesine göre teknede bir görev üstlenmelidir; aksi halde teknede huzursuzluk çıkabilir. Daha önce de söylemiştik, denize kimlerle çıkacağınız çok önemlidir. Aralarından su sızmayan dostların deniz yolculuklarından sonra selamı sabahı kesmesi az rastlanır bir durum değildir. Deniz yolculuğu insanları tanımak için çok iyi fırsat sağlar; ama siz yine de önceden yol arkadaşınızın kim olacağını iyi düşünün deriz.
Öte yandan keyifli bir deniz yolculuğunun olmazsa olmaz koşulu güvenliktir. Denizde güvenli seyrin en kilit noktası ise, yani zurnanın zırt dediği yer tecrübeli, donamlı ve denizi bilen kaptandır. Teknenizde iyi bir kaptan varsa ve yukarıdaki önerileri uygularsanız keyifli bir deniz yolculuğu yapmamanız için bir sebep yoktur.
Şimdilik afiyetle kalın, denizde kalın.
Burak Ülman tarafından yazılan bu yazı, ilk olarak meyhanedeyiz.biz adresinde paylaşılmıştır.
